(Auteur: Roel Blok) Reciprocity. Wederkerigheid. Weten jullie, we zijn toegepaste psychologen. Sommige van ons straks afgestudeerde Toegepast Psychologen. We zouden die koppeling tussen theorie en praktijk moeten kunnen maken toch? Maar heeft een van jullie die dingen van Consument en Gedrag daadwerkelijk ooit toegepast? In stages heb ik vooral gecoached en begeleid. Niks mis mee natuurlijk, maar hoe weten we dat wat we leren nou echt werkt in de praktijk? Voor dat ik aan mijn laatstejaars stage begon worstelde ik best wel hiermee. Ik wilde eens zien of dat wat we hebben geleerd echt werkt. Dit is wat ik heb geleerd de afgelopen tijd.

Door iets simpels als een post it met daar een handgeschreven boodschap erop op een brief te plakken en aan mensen te geven heb ik de respons rate van mijn stageplek met 20 procent omhoog weten te krijgen. De boodschap luidde: “ Wilt u deze vragenlijst invullen? Het kost u maar een paar minuten. Dank u”. Van de 2000 mensen hebben 420 een vragenlijst ingevuld. Ik stond er ook van te kijken, maar het is heel simpel ben ik achter gekomen. Wederkerigheid hoeft namelijk geen geld te zijn. Een bloem, een klein poppetje of een persoonlijke boodschap kan al genoeg zijn.

Het eerste wat ik deed was mensen hun aandacht trekken, dat deed de post it al. Daarna heb ik mensen persoonlijk aangesproken en gaf ik ze iets zonder dat ze daarom hadden gevraagd. De persoonlijke boodschap die op de post it staat. Het gevolg was dat mensen het gevoel kregen dat ze me iets schuldig waren. Wilden ze van dat schuldgevoel afkomen dan was er meteen al een manier al aangedragen, vul de vragenlijst in.

Het komt al uit de oertijd denk ik. Als iemand toen iets voor je deed en je deed niets terug voor hem, dan was je een vuile bietser en werd je uit de stam gezet. Wordt je uit de stam gezet, ben je dood.
Het is hetzelfde als in de bar iemand een biertje voor je koopt, je voelt je een klootzak als je niet een biertje voor hem koopt.

Maar, ik denk wel dat je voorzichtig moet zijn met hoe je het wapen inzet. Want als mensen erachter komen dat het een trucje is, dan werkt het niet meer. En laten we eerlijk zijn, het is een trucje. Ik heb het beste voor met de zzp-ers, zeker. Maar als ze weten dat ze beïnvloed zijn dan zou, en de techniek niet meer werken en voelen mensen zich dan gebruikt

De mensen die, die boodschap ontvingen dachten nu waarschijnlijk: “Wat aardig zeg”. Mensen zijn blij met persoonlijke aandacht. Was die aandacht echt? Nou ja, wat mij betreft wel. Ik wilde mensen helpen en ik wist dat ik door deze vragenlijsten ze kon helpen. Ik help ze nog steeds met het vervolg onderzoek.

Ik heb ze beïnvloed ja, maar met goede bedoelingen……….. En toch ga ik ervoor zorgen dat ze er niet achter komen hoe ik ze heb beïnvloed.

Geschreven door Roel Blok:
“Be the change you wish to see in the world”.
Mahatma Gandhi

Bio: Roel Blok hier, gedreven betweter die ook wel in is voor een grapje. Ik post regelmatig flauwe psychologie grappen op de Facebook van Toegepaste Psychologie en wil ondertussen de wereld veranderen. Ik interesseer me voor gedragsbeïnvloeding en Nudging en zie daar veel mogelijkheden in. Ik denk dat we als Toegepaste Psychologen een verantwoordelijkheid hebben om de wereld ten goede te beïnvloeden. Door mijn achtergrond in het theater en nu deze studie heb ik voor mijn gevoel de tools om die verandering te zijn.