(Auteur: Henriette Martens) Deel 7 in een serie over de toegevoegde waarde van TP-ers op de arbeidsmarkt. Jennifer Bloem, student toegepaste psychologie aan Hogeschool Leiden ontwikkelde voor haar afstuderen voor de GGD Rotterdam- Rijnmond een voorlichting om de handhygiene in een verpleeg- en verzorgingshuis te verbeteren.
Want zorgmedewerkers passen in minder dan 20% van de gevallen een goede handhygiene toe.
Helene Voeten (senior onderzoeker bij de gemeente Rotterdam en opdrachtgever voor dit afstuderen) is enthousiast over de manier waarop Jennifer Bloem te werk is gegaan: ‘Tot nu toe hebben we onderzoek gedaan naar handhygiëne door mensen vragenlijsten te laten invullen.’ Doordat Jennifer met zorgmedewerkers in gesprek ging, kwam ze erachter dat iedereen wel weet dat hij of zij de handen moeten wassen. Dat wordt immers vaak verteld. Maar de verzorgers handelden hier niet naar. Voeten: ‘In de gesprekken kon ze doorvragen hoe het komt dat men dit niet doet. Wat zijn belemmeringen?’ Jennifer kon door deze kwalitatieve methode van onderzoek meer de diepte in om dit boven tafel te krijgen. ‘ Daarmee kon ze beter duiden wat mensen vonden van de handhygiëne’, aldus Voeten. ‘Want je kunt geen gedrag veranderen als je niet weet hoe je dit moet triggeren.’ Met de uitkomsten van dit onderzoek heeft ze een voorlichting ontwikkeld. Er waren al meerdere voorlichtingen op dit gebied. Maar deze waren vaak algemeen; niet specifiek gericht op de doelgroep. In de ontwikkelde voorlichting was ook het gesprek weer uitgangspunt: als verzorgers met elkaar regels opstelden, zo was de gedachte, zouden ze zich hier beter aan houden, dan wanneer het van boven was opgelegd. Voeten: ‘Uit het onderzoek en de voorlichting bleek dat de regels voor handhygiëne helemaal niet zo duidelijk zijn. En meerdere regels spraken elkaar tegen.’ De regels over handhygiëne in een ziekenhuis, zo bleek, kun je niet zomaar verplaatsen naar een verzorgingshuis. Ook hebben verzorgers het idee dat het contact met bewoners verstoord wordt als je wegloopt om je handen te wassen.
Wat is de toegevoegde waarde de toegepast psycholoog geweest?
‘Eigenlijk dekt toegepast psycholoog niet helemaal de lading. Want dan denk je aan een psycholoog, dus iemand waar je naar toe gaat als je problemen hebt. Jullie studenten zijn eigenlijk experts gedragsverandering: een gedragsexpert weet wat mensen motiveert. Hij of zij weet wat mensen triggert om te veranderen. Daar is Jennifer in haar voorlichting naar op zoek gegaan.’ Ze vervolgt: ‘ Deze voorlichting is met een systematisch stappenplan gemaakt. Dat maakt dat het niet algemeen is, maar dat het past. Dat kan net het verschil maken om gedrag te veranderen. Deze manier van kijken en werken kan in de gezondheidszorg ingezet worden, maar ook veel breder. Het kan in heel veel settings gebruikt worden.’
Wat gebeurt er nu verder met de voorlichting?
Voeten: ‘De interventie waar we al mee bezig waren op dit gebied moet verder uitgezet worden. Dat lukt de huidige medewerker niet om alleen af te krijgen. Ook omdat we dit ruim voor het seizoen met de griepuitbraken willen doen’. De GGD heeft Jennifer Bloem voor deze werkzaamheden voor twee dagen per week een baan aangeboden.