D-day zit erop, de dag waarop de verantwoordelijkheid voor langdurige zorg, jeugdzorg en ggz is overgedragen aan de gemeenten. In de maanden en weken ervóór luidden allerlei partijen de noodklok, omdat zij zich grote zorgen maakten of gemeenten er klaar voor waren. Zou het wel goed komen met de zorg voor kwetsbare kinderen, ouders, jongeren en ouderen?
Het deed mij denken aan de periode voor de millenniumwisseling. Het verspringen van het jaar 1999 in 2000 in alle computersystemen in de wereld bracht een verandering met zich mee die ongekend was. Deskundigen wisten gewoon niet hoe groot de ramp zou worden als de systemen bij banken, winkels en bedrijven tegelijk zouden vastlopen. Toen werd er allerhande voorlichting opgezet, werden commissies ingesteld en de spanning nam richting die jaarwisseling enorm toe. Gelukkig viel het mee. Op 1 januari en de eerste werkdag erna haalden we opgelucht adem. De systemen waren blijkbaar voldoende voorbereid op de overgang. Beter gezegd: de mensen die ermee werkten hebben de goede dingen gedaan.
In januari 2015 gaat het niet om systemen maar om mensen en bovendien in plaats van één cruciaal tijdstip om meerdere taken voor de lange termijn plus forse bezuinigingen. Dus het moment waarop we al dan niet opgelucht kunnen terugkijken op de verandering ligt minimaal máánden voor ons. Niet alleen voor degenen die als cliënt te maken hebben met nieuwe regels en werkwijzen. Dat geldt ook voor alle professionals die erbij betrokken zijn. Zij moeten de nieuwe rollen in de gemeentelijke wijkteams gaan vormgeven of zich als zorgverlener aanpassen aan een nieuwe verdeling.
Ongetwijfeld zal de nieuwe situatie hen de nodige hoofdbrekens en slapeloze nachten, kortom stress bezorgen. Er zijn genoeg ingrediënten voor aanwezig: onduidelijkheid, onvoorspelbaarheid, onzekerheid of ze kunnen rekenen op (nieuwe) collega’s en partijen en of ze gesteund worden door hun leidinggevende. Wie dan te weinig ervaring of zelfvertrouwen heeft, kan elke dag ervaren als een millenniumwisseling: steeds weer de angst dat het gruwelijk mis kan gaan. Dat is geen gezonde situatie.
Om zo’n combinatie van veranderingen aan te kunnen, moet je heel flexibel zijn en beschikken over een pakket van professionele vaardigheden, waaronder analytisch vermogen om vlot in te schatten wat er aan de hand is, een pragmatische, oplossings- en resultaatgerichte aanpak, empathie en creativiteit om te schakelen tussen mensen en situaties, de moed om door te pakken (of juist niet) en daarbij zelf te zorgen voor duidelijkheid, steun en het afbakenen van je eigen grenzen.
Laat dat nou net vaardigheden zijn waarin Toegepast Psychologen doorgaans goed getraind zijn. Waarschijnlijk is er ook een toenemend aantal TP’ers werkzaam op plekken waar de veranderingen door de transitie naar de gemeente voelbaar zijn. Ik wens al deze TP’ers voor 2015 het succes, het doorzettingsvermogen en de wijsheid die zij nodig zullen hebben!
PS: Ben je als TP’er betrokken bij de transitie? Laat dan eens horen hoe het gaat en van welke ervaringen anderen kunnen leren, bijvoorbeeld via deze site.
Geschreven door Corine Willemse
Bio: Mijn naam is Corine, ik ben 46 jaar, geregistreerd toegepast psycholoog, met stage- en afstudeerervaring in het voortgezet onderwijs en momenteel actief in een school voor praktijkonderwijs. Ik ondersteun hier in de leerlingbegeleiding en coaching. Ook ben ik opgeleid en werkzaam (geweest) als journalist en communicatieadviseur. Omdat ik het belangrijk en inspirerend vind om mij in te zetten voor de toegepaste psychologie, ben ik betrokken bij de beroepsvereniging NBTP en schrijf ik over ontwikkelingen op het gebied van jeugd, onderwijs, gezondheid & TP.